Sieć hydrologiczna i geologiczna
Wody
Gmina Szczekociny położona jest na obszarze zlewni rzeki Pilicy. Rzeki te są lewobrzeżnymi dopływami Wisły. Planuje się, że woda w rzekach płynących przez gminę osiągnie pierwszy stopień czystości. Dziś żadna z rzek w przekrojach pomiarowo-kontrolnych nie ma planowanej klasy czystości.
Według danych Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska [Informacja o stanie środowiska przyrodniczego woj. częstochowskiego w latach 1991-1995, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Częstochowa 1996] w latach 1991-1995 rzeka Pilica w rejonie Szczekocin prowadziła wody o następującej charakterystyce
• w zakresie zanieczyszczeń substancjami organicznymi - nie przekracza poziomu normy klasy drugiej;
• zasolenie - wartość wskaźników zasolenia utrzymuje się w ramach klasy pierwszej;
• zawiesiny - utrzymują się w zależności od punktu pomiarowego w zakresie I-III klas czystości;
• związki biogenne - powyżej Koniecpola przekracza dopuszczalne normy, w pozostałych punktach nie przekracza granic normy klasy III;.
• saprobowość sestonu - klasa II czystości (strefa alfa - mezosaprobowa plan lub beta - mezosaprobowa planktonu);
• stan sanitarny - ponad normatywne zanieczyszczenia wód bakteriami Coli typu kałowego.
W niektórych miejscowościach gminy znajdują się niewielkie powierzchniowe zbiorniki wodne. Na terenie gminy znajduje się również kompleks stawów hodowlanych "Szczekociny", który składa się z dwóch obiektów rybnych: "Szczekociny" o powierzchni 36 ha, oraz "Czarny Las" o powierzchni 24,76 ha. Obiekt ten obecnie jest własnością Spółdzielczej "Agrofirmy" Szczekociny.
Gleby
W części południowo-zachodniej występują utwory nawiane, pyły i lessy. Zajmują one około 10% powierzchni. W dolinach rzeki Pilicy i jej dopływach występują utwory organogeniczne.
Duży obszar gminy pokrywają utwory pochodzenia lodowcowego. Piaski i gliny zawałowe oraz piaski wodno-lodowcowe. Największą powierzchnię zajmują wapienie kredowe, z których w procesie wietrzenia wytworzyły się rędziny o różnej głębokości warstwy wietrzeniowej. Występują zwykle w dużych i zwartych obszarach na całym terenie gminy. Są to gleby średnie i ciężkie, próchniczne, o średniej i dobrej gruzełkowatej strukturze.
Wartość użytkowa tych gleb jest zróżnicowana a bonitacyjnie zaliczane są do klas II-V. Mimo przewagi gleb dobrej jakości stopień kultury występujących tu gleb jest średni.