Szczekociny. Poruszona edukacja
„Poruszona edukacja” to temat trzeciego forum szczekocińskiego, które odbyło się 9 października w Zespole Szkół w Szczekocinach, a także poprzedzających go dzień wcześniej warsztatów.
Ideą forum jest spotkanie, dialog i budowanie wspólnoty wokół problemów i spraw istotnych dla mieszkańców miasta i gminy Szczekociny. Do takich niewątpliwe należy edukacja w naszej Gminie.
W przeddzień wydarzenia, 8 października, w Zespole Szkół w Szczekocinach odbyły się konsultacje projektu edukacyjnego Uwaga na szkołę | Rozwiązania dla edukacji, realizowanego przez Edukacyjną Fundację im. Romana Czerneckiego. Projekt połączył ekspertów, praktyków i naukowców, zajmujących się na co dzień edukacją – z różnym doświadczeniem, z różnych instytucji i środowisk. Jego efektem było określenie wyzwań, przed którymi stoi polska szkoła, a następnie przygotowanie materiału, który pokaże jak można na nie odpowiedzieć w dzisiejszej szkole.
Na spotkanie z ekspertkami i ekspertami projektu do Zespołu Szkół w Szczekocinach przybyli nauczyciele i nauczycielki, dyrektorzy i dyrektorki ze Szczekocin, Rokitna i Goleniów. Nie zabrakło również przedstawicieli władz samorządowych, lokalnych instytucji społecznych. Byli w końcu ci, których głos był niezmiernie ważny, a zatem młodzież oraz rodzice.
„To, co się dziś wydarza, to prapremiera projektu” – mówiła podczas otwarcia wydarzenia prezeska Fundacji EFC Aleksandra Saczuk. „Oficjalny start Uwagi na szkołę zaplanowany jest na 14 października, Dzień Edukacji Narodowej”. Zależało nam, by spotkać się z państwem, skonsultować ten projekt, wymienić doświadczenia i zainspirować się. Wyjaśniła też, dlaczego przyjechano z tym projektem właśnie do Szczekocin: „Jednym z powodów jest Roman Czernecki. Znajdujemy się w sali imienia profesora Romana Czerneckiego, który jest również patronem szkoły i naszej Fundacji. Roman Czernecki w swoim życiu zajmował się edukacją. Starał się budować mądrą edukację. Rozwijać ją i zmieniać szkołę. To są również te hasła, którymi opowiadamy o naszym projekcie. Mówimy w nim – szkoła jest nasza i razem możemy ją zmienić. Dlatego przyjechaliśmy do szkoły, do Szczekocin. Nie moglibyśmy tego zrobić, gdyby nie wielu przyjaciół, którzy nas tu wspierają i goszczą, są otwarci na nowe pomysły”. „Szczekociny są pierwszym miejscem, w którym konsultujemy projekt. Uznaliśmy je za najwłaściwsze, bo dobre praktyki, które w nim zebraliśmy i opisaliśmy, pochodzą również z Zespołu Szkół w Szczekocinach” - dodała.
Dyrektor Zespołu Szkół w Szczekocinach, Zbigniew Bryła, przywitał Burmistrza Miasta i Gminy Szczekociny - Jacka Lipę i Przewodniczącą Rady Miejskiej - Jolantę Wójcik oraz gości przybyłych na spotkanie. „Nasza dzisiejsza obecność i to, że wspólnie chcemy o edukacji rozmawiać oznacza, że jest ona dla nas bardzo ważna” – powiedział. „To dobre miejsce do rozmowy o szkole, edukacji, kształceniu. O tym jaka szkoła jest i jaka powinna być. Wszyscy chcemy, żeby uczyła myślenia i otwartości. Bądźmy otwarci na dyskusję, na różne poglądy, na to, że wszystkim nam zależy na dobrym kształceniu” - dodał.
Z kolei Burmistrz Jacek Lipa nawiązał w swoim wystąpieniu do współpracy, która może zmieniać szkołę. „Jesteśmy ukierunkowani na konkretny cel – budowanie wspólnoty, podnoszenie standardów i przełamanie stereotypów. A wszystko po to, by w przyszłość spojrzeć z optymizmem. W edukacji chodzi o to, by znaleźć potencjał, dobrze go ulokować i dać mu szansę, instrumenty, narzędzia - zainwestować i dać coś od siebie. I ja to robię jako Burmistrz” – powiedział. „Cieszę się, że tak duże wydarzenia, jak te dzisiejsze dzieją się w Szczekocinach” – dodał.
O tym jak szkoła staje się centrum rozmowy, dialogu społeczności oraz o współpracy Edukacyjnej Fundacji z Zespołem Szkół opowiedział Mirosław Skrzypczyk – nauczyciel uczący w Zespole Szkół, a także jeden z ekspertów projektu. „Tych splotów i połączeń jest bardzo wiele” – mówił. „Łączy nas patron. Edukacyjną Fundację i Zespół Szkół w Szczekocinach. Patron, który w 1945 roku, kiedy przybył do Szczekocin, w zrujnowanym pałacu stworzył demokratyczną, postępową, nowoczesną szkołę, która chciała zmieniać nie tylko nauczycieli, uczniów i szkołę, ale chciała zmieniać rzeczywistość” – dodał. Wspomniał też o projektach, które wspólnie powstały przez ostatnie kilka lat. „ Myślę, że dużo nauczyliśmy się od Fundacji, a ona od nas - szkoły działającej na prowincji – podkreślił Mirosław Skrzypczyk. „I dlatego, kiedy zaproponowano mi udział w projekcie Uwaga na szkołę, wiedziałem, że będzie to przygoda i możliwość współpracowania z fantastycznymi ludźmi. I za to dziękuję. W projekcie opowiadałem głównie o doświadczeniach szczekocińskich, czyli o edukacji przez sztukę, o edukacji performatywnej. Mieszkańcy i uczniowie doskonale znają Awangardowe Szczekociny, nauczanie przez ekspedycje, a także Forum”- wyjaśniał. Nawiązał też do odbywającego się następnego dnia forum Szczekociny. Poruszona edukacja. „Forum pozwala raz do roku, by szkoła stała się centrum myślenia o sprawach najważniejszych. Szkoła jest potrzebna wtedy, kiedy rozmawia się w niej o rzeczach naprawdę ważnych. Projekt Uwaga na szkołę | Rozwiązania dla edukacji jest ważny. Łączy nas uważność i waga jaką przywiązujemy do edukacji i do szkoły. Wierzymy, że można coś zmieniać. Przez te dwa dni Szczekociny staną się małym centrum świata edukacyjnego. Czegoś się nawzajem od siebie dowiemy, doświadczymy. To jest potrzebne, prawdziwe i dobre” – powiedział.
Następnie Aleksandra Saczuk przedstawiła idee Projektu Uwaga na szkołę | Rozwiązania dla edukacji jest ważny oraz główne założenia. „Wspólnie określiliśmy wyzwania, przed którymi stoi polska szkoła, a następnie w zespołach opracowaliśmy rozwiązania. Znaleźliśmy je w rozmowach z nauczycielami, dyrektorami, uczniami i opracowaliśmy razem z ekspertami i praktykami. Zebraliśmy je, razem z przykładami działań, od nauczycieli, dyrektorów, z różnych szkół”- mówiła.
Druga część spotkania poświęcona była warsztatom. Uczestnicy podzieleni na zespoły prowadzili rozmowy z ekspertkami i ekspertami projektu – o szkole dobrych relacji z Agnieszką Ciesielską i prof. Michałem Federowiczem, o szkole kompetencji – z Alicją Pacewicz, o szkole wspólnoty nauczycieli – z dr Grażyną Czetwertyńską i dr Kingą Białek.
Po półtorej godziny wszyscy zebrali się ponownie w sali im. Romana Czerneckiego, by podsumować rozmowy. Okazuje się, że praca w każdej z grup okazała się merytoryczna z konkretnymi rozwiązaniami. Spotkanie zakończyło się eksperymentem, który polegał na wzmocnieniu wiary w siebie każdego uczestnika. Grażyna Czetwertyńska oraz Kinga Białek poprosiły zebranych o głośne wypowiedzenie zdania: „Mam dobre pomysły i mogę się nimi dzielić” oraz o podniesienie ręki przez tych wszystkich, którzy tak właśnie czują. Każdy w sali podniósł rękę. „Te spotkania mają moc doceniającą, wzmacniającą. Kiedy spotykamy się z ludźmi, z którymi i dla których coś robimy, to zawsze ogromnie motywujący moment. Widzimy, że to działa. W tym podniesieniu rąk było powiedzenie: Tak, wchodzę w to, mogę to zmienić działając razem. Wokół jest wiele osób myślących podobnie. W szukaniu najlepszych rozwiązań nie jesteśmy samotni” – podsumowała Aleksandra Saczuk.
Na zakończenie prezeska Fundacji EFC nawiązała do MIEJSCA, które stworzyli młodzi ludzie, aby się spotykać i szukać nowych pomysłów, a którego siedziba znajduje się w budynku Zespołu Szkół. Konieczność powstania takiej przestrzeni dla młodych zrodziła się podczas ubiegłorocznego Forum. „Cieszę się, że ono już jest. Jest to nie tylko miejsce spotkań, ale także miejsce aktywności młodych” – powiedziała.
Kolejnego dnia, 9 października, w Zespole Szkół odbyło się trzecie szczekocińskie Forum pod nazwą „Szczekociny. Poruszona edukacja”.
W wydarzeniu udział wzięli: Jacek Lipa - Burmistrz Miasta i Gminy Szczekociny, Jolanta Wójcik – Przewodnicząca Rady Miejskiej w Szczekocinach, Aleksandra Saczuk – prezeska Fundacji im prof. Romana Czerneckiego EFC, Mariusz Piotrowski – radny powiatu zawierciańskiego, Zbigniew Bryła – dyrektor Zespołu Szkół w Szczekocinach, radni, prezesi, dyrektorzy, przedstawiciele instytucji samorządowych, kulturalnych, oświatowych, stowarzyszeń i organizacji pozarządowych działający na terenie miasta i gminy Szczekociny oraz mieszkańcy.
„Cieszę się, że możemy dziś się spotkać i dyskutować o czymś niezwykle ważnym – o edukacji. Wstęp do tego wydarzenia odbył się wczoraj, kiedy to przepracowaliśmy w efektywny sposób rozwiązania dla edukacji. Dziś część najważniejsza – rozmowa o kształceniu i o szczekocińskiej edukacji. Myślę, że to spotkanie pokazało i jeszcze pokaże, że edukacja to przygoda. Wierzę, że będzie ono dla nas bardzo udane, będziemy dzielić się doświadczeniami i pokażemy, że edukacja jest ważna” – powiedział Zbigniew Bryła – dyrektor Zespołu Szkół w Szczekocinach.
Do roli edukacji nawiązał także w swoim wystąpieniu Burmistrz Jacek Lipa. „Wspólnym mianownikiem spotkania jest edukacja w ruchu, poruszona przez nauczycieli dla dzieci. Państwa obecność świadczy o tym, że temat ten jest dla was ważny. Ważny jest także dla samorządu. Przez ten rok udało się dokonać wiele pozytywnych zmian w edukacji” - mówił. „Po raz pierwszy samorząd mocno ingerował w strefę działalności organizacji prowadzących działalność oświatową. Inwestujemy mądrze w kapitał, w przyszłość tych dla których powinniśmy żyć – naszych dzieci. Poszliśmy o krok dalej – podjęliśmy wspólną inicjatywę i przejęliśmy szkolnictwo ponadpodstawowe. Myślę, że jest to ewenement na skalę kraju, ale nasz samorząd jest tym, który inwestuje” – tłumaczył. „Wspólnym naszym wyznacznikiem jest troska o przyszłość dzieci. Tę poruszoną szczekocińską edukację, która ma tak piękne korzenie i tradycję powinniśmy nieść ze sobą w przyszłość” – dodał.
Prezeska Fundacji EFC Aleksandra Saczuk zwróciła natomiast uwagę na to, iż temat edukacji jest tym, którym fundacja zajmuje się na co dzień. Nawiązała także do patrona fundacji i szkoły – Romana Czerneckiego, który poruszał edukację, i który niewątpliwe wpisał się w historię szkolnictwa w Szczekocinach. Podkreśliła znaczenie szkoły jako miejsca, które funkcjonuje w społeczności, angażuje i pobudza do dialogu, spotkania. „Forum nie jest tylko wydarzeniem tylko Zespołu Szkół, ale jest wydarzeniem całej społeczności Szczekocin. Jest to spełnienie naszych marzeń w Fundacji, bo kiedy mówimy jaka szkoła powinna być, to wspólnie uważamy, że to powinna być szkoła żyjąca, odgrywająca ważną rolę w społeczności w której funkcjonuje, przyciągająca ludzi i wychodząca do ludzi” – powiedziała.
Głos zabrał również Mirosław Skrzypczyk – koordynator tegorocznego Forum. „To już trzecie forum i wydaje się, że wpisało się ono na mapę szczekocińskich doświadczeń. Ważne jest byśmy rozmawiali o tematach, problemach które są ważne dla mieszkańców. Tym razem rozmawiamy na temat poruszonej edukacji” – mówił. „Myślę, że nie mamy wątpliwości, że szkoła musi się zmienić, musi się poruszyć. Pandemia nam to jeszcze mocniej uświadomiła. Poruszona edukacja to taka, która nas porusza: uczniów, nauczycieli, rodziców. Poruszona to znaczy taka, która daje możliwość rozmawiania o rzeczach istotnych i ważnych; taka, która wywołuje emocje. W końcu taka, że bierzemy za nią odpowiedzialność – szkoła jest nas wszystkich, a edukacja jest wspólna. Państwo jesteście tego dzisiaj świadectwem” - tłumaczył. Podziękował wszystkim osobom zaangażowanym w organizację tego wydarzenia, a swoje wystąpienie zakończył słowami Romana Czerneckiego: Jeśli więc chcemy dokonać przebudowy młodzieży naszej, musimy przebudować szkołę naszą, musimy przebudować siebie, musimy nie tylko ciągle nieustannie poznawać naszą rzeczywistość i mówić o niej młodzieży naszej, musimy nie tylko ilustrować ją wykresami i statystykami, musimy nie tylko docierać do prawdy o naszej rzeczywistości, ale musimy prawdą tą nie w dotychczasowy, sporadyczny, przypadkowy i świąteczny, lecz w zorganizowany, przemyślany i planowy sposób przekształcać młodzież naszą i przekształcać środowisko, z którego młodzież ta pochodzi i w którym żyje”.
Podczas pierwszej części spotkania instytucje zajmujące się edukacją w naszej gminie mogły podzielić się swoimi dobrymi praktykami. Na stoiskach nie zabrakło prezentacji multimedialnych, pomocy dydaktycznych, wystaw, a nawet występów najmłodszych. Każda z instytucji pokazała różnorodność poszukiwań edukacyjnych, a także siłę i znaczenie edukacji.
Druga część spotkania to Otwarta Przestrzeń Rozmowy o Edukacji. Tym razem to sami rozmówcy wybrali główne tematy do dyskusji, a jej celem były już konkretne rozwiązania, gotowe do wdrożenia. Uczestnicy i uczestniczki z sześciu zaproponowanych tematów wybrali im najbliższe, m.in. o kierunkach rozwoju edukacji, sposobie zwiększenia zaangażowania młodych ludzi w sprawy ich dotyczące, a także o współpracy szkół z otoczeniem (instytucjami, stowarzyszeniami, środowiskiem lokalnym). W każdej z trzech utworzonych grup pojawiły się ciekawe propozycje i rozwiązania, które w najbliższym czasie zostaną opracowane i szerzej zaprezentowane.
Forum zakończyło Spotkanie w Kręgach -warsztaty ekologiczne oraz ognisko.
Głównymi organizatorami forum byli: Zespół Szkół w Szczekocinach, Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Szkoły Średniej w Szczekocinach, Fundacja EFC. Honorowym patronatem wydarzenie objął burmistrz Miasta i Gminy Szczekociny, Jacek Lipa.
Wśród partnerów forum znaleźli się: Gmina Szczekociny, Fundacja Stocznia, Klaster Innowacji Społecznych, Zespół Szkół w Goleniowach, Zespół Szkół Społecznych im. Jana Pawła II w Rokitnie, Społeczna Szkoła Podstawowa w Szczekocinach im. 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego, Szkoła Podstawowa nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Szczekocinach, Przedszkole w Szczekocinach, Rzymskokatolicka Parafia pw. św. Bartłomieja Ap. w Szczekocinach, Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Szczekocinach, Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Szczekocinach, Firma Borkomet w Szczekocinach.